Tonąc w rzeczach

źródło

Przeczytałem właśnie krótki wywiad z antropologiem Anthony P. Graeschem The Way We Live: Drowning in Stuff, który uczestniczył w ciekawym badaniu obejmującym 32 rodziny z klasy średniej zamieszkałe w Los Angeles. Celem (przeprowadzonego w latach 2001-2005) badania, była próba odpowiedzi na pytanie, jak ludzie obchodzą się z tym, co antropologowie nazywają kulturą materialną, a co my nazywamy rzeczami. W badaniu uczestniczyły gospodarstwa domowe, w których oboje rodzice pracują, z co najmniej dwojgiem dzieci w wieku od 7 do 12 lat. Wyniki badania zostaną opisane w książce "Życie w domu w 21 wieku."

Jak można się spodziewać, rodziny posiadają dosłownie tysiące rzeczy, zaś wiele z nich to dziecięce zabawki. Okazuje się, że poziom hormonu stresu u kobiet podnosi się w zderzeniu z rodzinnym bałaganem, podczas gdy u mężczyzn nie tak bardzo. Wreszcie istnieje bezpośredni związek między liczbą magnesów na lodówkach a ilością rzeczy w gospodarstwie domowym.

Czy także wy toniecie w rzeczach? Dlaczego jako rodziny nie jesteśmy w stanie poradzić sobie z napływem kultury materialnej? Autorzy badania wskazują, że rodziny starają się obniżyć liczbę wypraw do sklepu, kupując hurtowe ilości rzeczy. Kupują więcej, a potem zapominają o tym, co kupili. W konsekwencji kończy się to podwójnymi zakupami. Niekiedy zdarza nam się kupić coś, co dawno zalega w czeluści naszych szuflad i szafek.

Ciekawe jest dostrzeżenie związku pomiędzy przerostem stanu posiadania a obecną strukturą rodziny. Dominuje, także w naszym społeczeństwie, tzw. rodzina nuklearna, a więc rodzina mała, dwupokoleniowa, składająca się z rodziców i ich dzieci. Rzadko spotykane są gospodarstwa wielopokoleniowe. Jesteśmy oddaleni od naszych krewnych. Idziemy do pracy, wracamy do domu, a tam mamy tylko cztery godziny czasu na spędzenie ich razem. Czujemy się z tego powodu winni i często kupujemy naszym dzieciom prezenty. W niemałym stopniu do wzrostu stanu posiadania przyczyniają się stęsknieni dziadkowie. Nadchodzi Boże Narodzenie, przychodzą urodziny...

Napływ rzeczy jest nieustanny. Brak jest natomiast ich odpływu. Brak nam rytuałów, mechanizmów pozbywania się rzeczy. Może warto takie wprowadzić? Dobrą zasadą jest opcja one in/one out: kupienie jednej nowej rzeczy oznacza, że pozbywamy się jednej starej. Co do zabawek, warto przeglądać je z dziećmi i uczyć je pozbywania się tych, których dawno nie miały w ręku. Dobrym rytuałem byłoby przygotowanie paczki z zabawkami dla dzieci z domu dziecka. Można także rozejrzeć się, czy obok nas nie żyją osoby potrzebujące pomocy materialnej.

Za nadmiar rzeczy odpowiedzialny jest również nieustanny rozwój nowych technologii. Monitor, komputer kupiony kilka lat temu kosztował nas sporo pieniędzy. Wiemy, ile wydaliśmy na te urządzenia, ale -jak zauważają autorzy badania- jesteśmy zdezorientowani, jeśli chodzi o ich aktualną wartość. Przykładowo, chociaż kupiliśmy unowocześniony wentylator,  nie chcemy dzielić się tym starym, bo nie wiem jak odzyskać jego wartość. Myślimy, że może go "kiedyś" sprzedamy. Dane urządzenie wędruje więc do garażu i tam pozostaje, ponieważ jesteśmy zbyt zajęci innymi sprawami. Warto więc z wdziękiem rozstawać się ze starymi urządzeniami, aby nie zalegały w naszych piwnicach, garażach i szafach.

Ważna informacja dla kobiet. Okazuje się, że sposób, w jaki matki opowiadały o swoich domach, był jakościowo różny od tego, jak robili to ojcowie. Było jasne, że matki w konfrontacji z nadmiarem przedmiotów doświadczają większej ilości stresu. Kobiety odczuwały natomiast mniejszy stres, kiedy rozmawiały o swoim dniu z mężami. Jaki z tego wniosek? Na pewno taki, że warto więcej rozmawiać, dyskutować, ale także bardziej świadomie dzielić się domowymi obowiązkami, z których niemała część związana jest z utrzymaniem stanu posiadania w jako takim porządku,  tak aby kobiety nie czuły się przytłoczone ich nadmiarem.

A teraz małe ćwiczenie: udajcie się do kuchni i zbadajcie stan waszej lodówki. Ile macie na niej magnesów i innych rzeczy? Średnio rodziny uczestniczące w badaniu miały 55 obiektów na lodówce. Podobno istnieje ścisły związek między bałaganem a zagęszczeniem rzeczy na lodówce. Niestety, nie działa to odwrotnie: usunięcie magnesów nie rozwiąże problemów z nadmiernym posiadaniem. Ale może być tym pierwszym krokiem!


Jak wypadło ćwiczenie? Może podzielicie się wynikiem...