O komórce dla dziecka

Kolejny post rodzicielski.

Nasza jedenastoletnia Córka zasygnalizowała chęć posiadania telefonu komórkowego, stwierdzając, że prawie wszyscy jej rówieśnicy go mają. Dodatkowo jej najlepsza przyjaciółka właśnie dostała komórkę.

A my akurat zostaliśmy obdarowani od rodziny kolejnym telefonem, więc zwolnił się ten stary. Wystarczyło włożyć kartę (akurat też już ją mieliśmy) i dać Córce.

Nie ma problemu. Czy rzeczywiście?

Potrzeba posiadania pojawiła się pod presją otoczenia. Czy nie podobnie wywiera na nas (dorosłych) wpływ powszechnie "akceptowany" styl życia, który możemy osiągnąć przez nabycie i posiadanie określonych przedmiotów? W pewnym wieku pojawiają się kolejne materialne progi - mieszkanie, samochód, dom... Pamiętam, że przez jakiś czas obracaliśmy się w środowisku, w którym jednym z głównych tematów rozmów ze znajomymi było to, jaką działkę budowlaną kupili, na jakim etapie budowy są, jakie płytki kupili, itp. Włącza się myślenie: Może my także powinniśmy rozejrzeć się za domem? - w warunkach subtelnej, często nieuświadomionej, presji otoczenia potrzeby (i wydatki) kiełkują jak grzyby po deszczu. Powiedz mi, z kim się spotykasz, a powiem ci, na co wydasz swoje pieniądze. Otaczanie się ludźmi wyznającymi skromne, oszczędne podejście do życia może mieć duże znaczenie dla dobrego samopoczucia i stanu naszego portfela.

Nie mogliśmy zgodzić się na sytuację, w której danie komórki dziecku podyktowane jest wyłącznie tym, że "mają ją inni". Ustępując, niejako zgodzilibyśmy się z tym, że potrzeba przynależności, znaczenia (prestiżu), akceptacji grupy po pierwsze musi wiązać się z określonym statusem materialnym, a po drugie, że będzie mieć decydujące znaczenie przy podejmowaniu decyzji. Dalibyśmy Córce sygnał, że otoczenie ma (i będzie mieć) decydujący wpływ na to, jak się zachowuję, w co się ubieram, co posiadam, a przede wszystkim - jak postąpię. Łatwo pozbawić dziecko wewnętrznej busoli, która pomaga bronić się przed nie zawsze korzystnym wpływem innych.

No tak, ale może nasza Córka rzeczywiście POTRZEBUJE komórki?

Zaczęliśmy zastanawiać się, czy są jeszcze jakieś powody, dla których może warto dać Córce komórkę? I czy jest to właśnie TEN moment?

Ze strony rodziców takim powodem jest często chęć zapewnienia sobie możliwości kontroli tego, co robi dziecko i gdzie się znajduje. Moje dzieciństwo pozbawione było nieustannego "bycia na smyczy". Mówiłem rodzicom, dokąd wychodzę i kiedy wrócę. Jedynym potrzebnym urządzeniem do tego celu był zegarek, który dostawało się przeważnie na I Komunię. Poza tym mieliśmy wolność robienia tego, na co miało się ochotę. Ciekawe, że telefon (stacjonarny) w moim domu pojawił się, gdy miałem 15 lat i jakoś wcześniej jego brak nam w ogóle nie doskwierał. Pisało się listy, a w razie czego wysyłało telegram.

Drugim powodem jest chęć zapewnienia dziecku -pozornego w istocie- bezpieczeństwa. W praktyce posiadanie komórki często prowokuje napady ze strony starszych kolegów (niestety tak wygląda teraz życie w szkole). Poza tym komórka nie pomoże obronić się przed prawdziwym atakiem -wystarczy wyrwać ją z reki. 

Ze strony dzieci chęć posiadania komórki, oprócz wspomnianej presji otoczenia, to głównie chęć posiadania gadżetu dostarczającego rozrywki (gry, dzwonki, nagrywanie filmików, sms-y). Z doświadczenia wiem, jak trudno o wspólną zabawę z grupą dzieci, w której choć jedno bawi się swoją komórką. Nic dziwnego, że jest to zmorą szkół, autobusów, podwórek. Poszkodowanymi są nie tylko wychowawcy, ale przede wszystkim same dzieci, które tracą umiejętność realnej zabawy. Po drugie własna komórka może zostać potraktowana jako oznaka wejścia w "dorosłość". Wejście w posiadanie materialnego przedmiotu ma być namiastką, fasadą, która nic nie znaczy, elementem przebrania za kogoś innego. To ostatnie - kreowanie wizerunku, to już sfera dobrze znana specjalistom od marketingu. Zdobycie określonej rzeczy, a raczej otoczenie się całym światem złożonym z przedmiotów, ma być synonimem zmiany z Kopciuszka w królewnę. Reklamy przekonują nas, że oznaką wzrostu może być zdobycie kolejnej rzeczy, tak jakby telefony nie służyły jedynie do rozmowy, samochody do przemieszczania się, a mieszkania do posiadania dachu nad głową, lecz miały być substytutem osobistego rozwoju. Na pewno warto wraz z przechodzeniem kolejnych progów dorosłości zwiększać dziecku zakres obowiązków i praw (o tym, jak to robić, ciekawie napisał Szymon Grzelak w książce "Dziki ojciec"), jednak robienie tego na skróty, poprzez materialny gadżet, nie przyniesie dobrych efektów.

Wspólnie z Żoną doszliśmy do wniosku, że Córka otrzyma komórkę nie dlatego, że akurat mamy jedną na zbyciu i nie z powodów opisanych powyżej, ale tylko wtedy, gdy jedyną potrzebą jej posiadania będzie to, do czego rzeczywiście ma służyć: do kontaktowania się. Na razie takiej potrzeby nie widzimy. Kiedy to nastąpi? Jeszcze nie wiemy. Przedstawiliśmy Córce nasz punkt widzenia, który -o dziwo!- zrozumiała i zaakceptowała.