Świadoma oszczędność

Z pojęciem świadomej oszczędności (conscious frugality) spotkałem się jakiś czas temu na blogu The Non-Consumer Advocate i od razu przypadło mi ono do gustu. Tak jak występuje nieumiarkowana konsumpcja, może pojawić się w nas nieumiarkowana oszczędność.

Czy nieoczekiwany wydatek przyprawia cię o skoki ciśnienia i zaburzenia nastroju?
Ułożony misternie budżet rozsypał się, a wraz z nim Twoje dobre samopoczucie?
Czy analizowanie cen i porównywanie produktów zanim włożysz je do koszyka zajmuje Ci tyle czasu, że jesteś na siebie zły, nie mogąc dokonać szybkiego wyboru?
Czy przedzierasz się na drugi koniec miasta, bo skusiła Cię promocja lub przecena?
Czy kupujesz więcej przy nadarzającej się okazji, czy też poprzestajesz na tym, ile zwykle kupujesz?

Nie chodzi wszak o to, by zamienić się w dusigrosza, ale o mądry sposób podchodzenia do pieniędzy. Oszczędność „świadoma” polega na znalezieniu zdrowej RÓWNOWAGI pomiędzy wydawaniem pieniędzy a ich oszczędzaniem, by nie doprowadzić się do skrajnego ubóstwa, ani też nie tracić pieniędzy na rzeczy, których nie potrzebujemy. Chodzi o to, by kupować „z głową”, a czasem o to, by nie kupować w ogóle!

Jeśli nasza oszczędność będzie nieumiarkowana możemy ocierać się o… rozrzutność. Łatwo wtedy o decyzje nieprzemyślane i kompulsywne, a w efekcie o pieniądze wyrzucone w błoto, o czym pisałem w poście Zakupowe wpadki. Czy nie o to chodzi w promocjach i przecenach, tanich „z założenia” dyskontach czy supermarketach oferujących (cytując reklamę nazywającą rzecz po imieniu) „żer dla skner”?
Kierujmy się zatem rozwagą i świadomą oszczędnością. Warto czasem zapłacić więcej, a w rezultacie mniej tracić życie na zajmowanie się światem „produktów”.

Poniżej trzy przykłady mojego rozumienia świadomej oszczędności:

Kupowanie dużych opakowań danego produktu za niższą cenę nie zawsze się sprawdza. Z dużego opakowania proszku do prania wsypuje się go „hojniej” do pralki niż z mniejszej paczki. Duże opakowanie syropu z agawy, który dodajemy do naszej kaszy na śniadanie, starczy na krócej niż dwa mniejsze. Z dużej butli żelu pod prysznic wyciśniemy większe jednorazowe porcje. Poczucie posiadania „zapasów” spowalnia mechanizm oszczędzania. Mając namiar czegoś, nie zapala się czerwona lampka, która pojawia się w miarę wyczerpywania się danej rzeczy. Rozrzutność wynika z obfitości.
Oczywiście dobrze jest rozważyć cenę mniejszego opakowania w stosunku do dużego, pamiętając wszakże, że producenci stosują tutaj wiele sztuczek  (np. dużo powietrza w paczce, waga netto/brutto produktu, różne opakowania uniemożliwiające porównanie ceny). Ostatnio gramatura wielu produktów jest coraz mniejsza, choć cena pozornie nie uległa zmianie.

Ile kosztują tanie szklanki z Ikea? Jakiś czas temu szukaliśmy kompletu szklanek. Te, w sklepie blisko naszego domu, kosztowały około dwukrotnie drożej niż z Ikei. Wybierając wyjazd do tej ostatniej, nie pojechalibyśmy tylko po szklanki, wszak oddalona jest od naszego domu ponad 40 minut samochodem. Zatem lista zakupów znacznie by się wydłużyła o "niezbędne" rzeczy. Zmęczenie kilkugodzinną wyprawą z dziećmi musielibyśmy zrekompensować kawą lub obiadem w barze, a może naprędce zjedzonym hot dogiem w tejże Ikei. Ile zatem kosztowałyby nas tanie szklanki z Ikei? Z pewnością wielokrotnie więcej niż ich cena.
Aby ocenić koszt brutto danego zakupu do jego ceny dodajmy wydatki takie jak koszt paliwa, koszty małej lub większej przekąski, a także koszty „niewymierne” - wolny czas, który przeznaczymy na dojazd i chodzenie po sklepie, nasze zmęczenie, rozdrażnienie spowodowane uporczywą reklamą czy zaprzątanie swojej wyobraźni nowymi rzeczami ( „hm, te zasłony naprawdę mi się podobają”), wreszcie to, czego nie zrobiliśmy w tym czasie, np. z dziećmi czy w domu…

„Czas na chwilę zimowego zapomnienia!” Pisząc ten post słyszę w radio reklamę wyjazdu narciarskiego w Alpy. Niedawno zaproponowano nam darmowy wyjazd na ferie w góry, na narty. Krótka rozmowa z Żoną uświadomiła, co się za takim wyjazdem „kryje”. Ponieważ nie umiemy jeździć na nartach, do tej pory ferie zimowe spędzaliśmy tak, że brałem urlop i... nigdzie nie wyjeżdżaliśmy. Sporty zimowe typu lepienie bałwana, saneczkarstwo na najbliższej górce czy łyżwy można uprawiać z powodzeniem na miejscu. Skorzystanie z propozycji oznaczałoby, że odtąd będziemy chcieli (jeśli nie my, to nasze dzieci) jeździć na narty w góry każdego roku. A zatem jednorazowy „okazyjny” wyjazd, swego rodzaju „promocja” od losu, zakończyłby się najprawdopodobniej trwałą i kosztowną zmianą sposobu spędzania ferii zimowych. Dla sześcioosobowej rodziny to duży wydatek związany nie tylko z opłaceniem przejazdu, miejsca, karnetów, ale także narciarskiego sprzętu i specjalnej odzieży. Biorąc to pod uwagę, odmówiliśmy. Nawiasem mówiąc, nie odpowiada nam także styl spędzania czasu na stoku. Ale to już inna historia.

A czym świadoma oszczędność jest dla Was?