Lepiej mniej w magazynie "Charaktery"

Mam przed sobą nowe, czerwcowe wydanie magazynu "Charaktery" poświęcone prostocie. Spojrzenie na nią z różnych perspektyw - wcześniej jako zjawiska kultury w miesięczniku Znak (o czym pisałem tutaj), obecnie w ujęciu psychologicznym - wydaje się inspirujące i godne uwagi.

Wiesław Łukaszewski zastanawia się nad różnymi sposobami rozumienia tytułowej "Prostoty życia". Czy jest ona wyłącznie organizowaniem życia wokół najprostszych potrzeb, obojętnością wobec wszystkiego, uproszczonym czarno-białym postrzeganiem świata, obroną przed trudnymi pytaniami? Czy też jest sztuką bardziej skomplikowaną: prostotą pragmatyczną lub moralno-filozoficzną? Słusznie autor zauważa, że "życie rzadko jest proste na początku, ale może - choć nie musi - stać się harmonijne jako wynik naszych poczynań." Jaką wersję prostoty wybierzemy?

Dalej bardzo dobry, dotykający wielu aspektów prostoty, wywiad Magdy Brzezińskiej z psychologiem i psychoterapeutą Anną Srebrną "Lepiej mniej. Droga do życia po prostu". Rozpoczyna się on od dowcipu o robieniu kotletów na cały tydzień jako metafory wynaturzonej ascezy. Prostota ma być przede wszystkim stanem optymalnym, realizującym postulat brytyjskiego psychoanalityka Donalda Winnicotta bycia wystarczająco dobrym, który sprowadzająca się do pytania: czy czegoś nie mam już po prostu "wystarczająco"? W rozmowie podkreślono wartość dobrego kontaktu z samym sobą, harmonii rozumianej jako pewien życiowy balans, doceniania rzeczywistości z jej drobnymi radościami. Powodów zagracania naszego życia Anna Srebrna doszukuje się w zazdrości, zachłanności, lęku przed śmiercią i przemijaniem. Z drugiej strony słusznie zauważa, iż "można się w tych zabiegach okołoprostotowych zagalopować i zabałaganić swoje życie właśnie quasi-upraszczaniem." Czy postulat prostego życia nie brzmi zbyt bajkowo i utopijnie? Czy ktoś, kto mieszka w centrum Warszawy, pracuje w korporacji, może prowadzić proste, harmonijne życie? Rozmowę kończy przywołanie ciekawej maksymy: Omnia mea mecum porto - wszystko co mam, noszę ze sobą. "Nasze spotkanie jest jak mała wyprawa, na która zabieramy do plecaka tylko to, co najpotrzebniejsze. I taką samą wyprawą jest każdy dzień. Przyglądamy się, co na ten dzień ze sobą zabierzemy, co jest niezbędne: jakie myśli, emocje, relacje, rzeczy, sprawy."

W tekście "Chciwość i głód" psycholog i psychoterapeuta Michał Czernuszczyk na przykładzie bohatera "Wilka z Wall Street" i historii pacjenta Paula Wachtela, amerykańskiego klinicysty, zastanawia się nad tą przypadłością trawiącą świat, a która kryje się w cieniu naszej nieświadomości. Wskazuje, że chciwość jest rodzajem nieuświadomionego głodu, łaknienia, które nigdy nie zostaje zaspokojone, na poziomie fizjologicznym przypomina zaś mechanizm uzależnienia, ze wszystkimi tego konsekwencjami, takimi jak wzrost tolerancji na bodziec. Czy w naszym poczuciu mamy wystarczająco dużo? Ile trzeba mieć, by być zadowolonym? Co różni osoby, które potrafią cieszyć się tym, co mają, od tych, które nigdy nie mają dość? Autor definiuje chciwość jako ciągłe niezadowolenie z tego, co osiągnęliśmy, zaś kluczem do jej zrozumienia ma być poczucie bezwartościowości, wobec którego kultura podsuwa uniwersalne lekarstwo w postaci pieniędzy. "Wierzymy, że dzięki nim zdobędziemy akceptację, prestiż, bezpieczeństwo, wolność i miłość. Łudzimy się, że większe zarobki, kolejne zakupy przyniosą wreszcie upragnione poczucie spełnienia." Artykuł kończy pytanie, czy można żyć inaczej? Pewną odpowiedź znajdujemy w doświadczeniu autora, które polegało na obserwacji życia mnichów w klasztorze benedyktyńskim. Nieuchronna wydaje się tutaj jednak konfrontacja z poczuciem pustki i ograniczoności ludzkiego istnienia. Czy jesteśmy na nią gotowi?

Ponadto w numerze przeczytamy krótkie teksty o tym jak zmienia nas pieniądz (a nawet samo myślenie o nim), jak uprościć czas i miejsce,  o lekcji płynącej ze zmywania oraz o tym, że obierając prostotę możemy zrobić miejsce dla relacji (mojego autorstwa). Mam nadzieję, że zachęciłem Was do lektury!


Ze spisem treści nowego numeru "Charakterów", dostępnego w wersji papierowej lub e-wydaniu, można zapoznać się na stronie wydawnictwa tutaj.