Aby kapitalizm mógł istnieć, musi produkować wciąż nowe potrzeby. To z kolei wymaga przekonania ludzi do tego, aby nigdy nie zadowalali się tym co mają. Produkowania w nich poczucia permanentnej frustracji. Narzędziem jest reklama. Wytwarza ona w nas ciągły niepokój co do stanu naszego posiadania. Wciąż wyżej i wyżej stawia nam poprzeczkę. Za jej sprawą dokonuje się także coś, co określa się mianem instytucjonalizacji zawiści/zazdrości. Wciąż porównujemy się z innymi i zauważamy, że zawsze znajdzie się ktoś, kto ma więcej. A przekaz reklamowy podsyca w nas zawiść, mówiąc nam: ciebie też na to stać.I tak wpadamy w pułapkę ciągłej pogoni za spełnianiem naszych pragnień konsumpcyjnych. Pogoni, która nigdy się nie kończy, ponieważ jest pogonią za mirażem, za granicą, która wciąż się przesuwa wraz z kimś, kto się do niej zbliża. Stan tej wiecznej pogoni nie przynosi nam szczęścia. Męczy i frustruje. Ale jest zbawienny dla systemu.
Autor tekstu chyba czyta ten blog, w którym od początku nawołujemy do tego samego:
Gdyby nasze poczucie sukcesu wiązało się z innymi kryteriami niż te dziś dominujące. Obecnie jest ono związane z sukcesem materialnym objawiającym się wielkością domów, w których mieszkamy, samochodów, którymi jeździmy, i ilością miejsc, które odwiedzamy. Generalnie – z ilością rzeczy i wrażeń, które konsumujemy. Receptą jest powrót do prostego życia: umiejętności czerpania satysfakcji przede wszystkim z relacji z innymi ludźmi, a nie relacji z rzeczami, odbudowa relacji z Bogiem, kultywowanie alternatywnych wobec rynkowych wzorów sukcesu i szczęścia.
Z kryzysem ekologicznym poradzimy sobie bowiem dopiero wtedy, gdy relacje człowiek–człowiek staną się ponownie ważniejsze niż relacje człowiek–rzeczy. Gdy wspólnie oglądane zachody słońca, długie rozmowy przy kieliszku wina i wymiana uśmiechów na dzień dobry staną się ważniejsze niż pożądanie nowego SUV-a czy tęsknoty za zamianą mieszkania na większe. Gdy poczucie radości, jakie daje bycie członkiem wspólnoty, która obdarza nas szacunkiem i uznaniem, stanie się ponownie ważniejsze niż dążenie do indywidualnego sukcesu materialnego w szaleńczej rywalizacji z innymi.
Zamiast kolejnego szczytu i decyzji polityków, które często są mydleniem oczu, warto zacząć od tego, co leży w zasięgu naszych możliwości: naszych pragnień i tego, w jakim kierunku będziemy je realizować. O tym jak odejść od komercyjnego szczęścia piszemy niezmiennie na Drodze do prostego życia. Okres przygotowań do Świąt to dobry moment na zweryfikowanie naszych priorytetów.
Dobrze mi robią takie wpisy jak ten powyższy. Zwłaszcza w przedświątecznym amoku jakoś tak ustawia się człowiekowi od razu wszystko we właściwej kolejności ;) Także, tego no, dziękuję! :)
OdpowiedzUsuńDziękuję za ten wpis i link do artykułu. W przeciwieństwie do p. Szahaja ja jednak widzę dużo pozytywnych zmian. Przecież 20 lat temu nie były popularne takie zjawiska jak minimalizm, zero waste, głosowanie portfelem, slow food, zdrowa żywność... Pozostaję optymistką:) Nie wszyscy dali się wkręcić w amerykański sen, a wielu się z niego obudziło.
OdpowiedzUsuńZnalazłam ten tekst niedawno więc mój komentarz jest opóźniony ale temat potrzeby zmiany współczesnego kapitalizmu niestety tak samo aktualny.
OdpowiedzUsuńDobrze że o tym piszesz bo dyskusja o roli systemu ekonomicznego w rozpoczynającej się katastrofie klimatycznej, czy szerzej ekologicznej, jest za mało zaawansowana a świadomość ludzi bardzo niska. Ciągle mamy fałszywe przekonanie, że wystarczy rozwinąć odpowiednie technologie i będziemy mogli żyć dalej jak dotychczas. Dlatego nigdy za dużo uświadamiania.
Nie wiem czy się ze mną zgodzisz ale nadciągająca klęska to, moim zdaniem, tylko jeden z efektów tego, że cywilizacja niedorosła do osiągniętego przez nią rozwoju technologicznego. Zatrzymaliśmy się na etapie więcej i szybciej, produkuj i używaj. Jeśli chcemy przeżyć to musimy przejść na wyższy stopień rozwoju nie tylko technologicznego ale również sposobów organizacji systemów ekonomiczno-politycznych, organizacji życia społecznego, indywidualnych postaw.
Opisuję tutaj teorię rozwoju rozwiniętą przez Kena Wilbera (więcej na https://zztrawy.pl/recenzje/ken-wilber-krotka-historia-wszystkiego/). Przedstawił jak różne światopoglądy ewoluowały wraz z zewnętrznymi formami organizacji społeczeństw i produkcji. Kluczowe jest to, że ewolucja musi następować na wszystkich obszarach – i wewnętrznym, subiektywnym i zewnętrznym, mierzalnym. Wg Wilbera, to co mamy przed sobą na ścieżce ewolucji nie jest różne od tego na czym powinniśmy się skupiać wg Ciebie. Jedynie zasugerowałabym mówienie o „wyjściu z obecnej stagnacji rozwojowej i przejściu na wyższy poziom”, zamiast o „powrocie do...”.
Pozdrawiam,
Aga