Compact-owe życie, czyli rok bez zakupów

Współczesna ekonomia jest uzależniona od nieustannego nabywania nowych rzeczy: ubrań, mebli i urządzeń, co ma uchronić gospodarkę przed recesją. Większości z nas nie trzeba długo przekonywać. Wymieniamy przedmioty nie dlatego, że uległy zużyciu, lecz dlatego, iż pojawiły się nowe i bardziej atrakcyjne. Zakupy stały się dla wielu osób nie tyle sposobem na zaspakajanie własnych potrzeb, co rekreacją i formą aktywności społecznej. 

Czy zatem można przeżyć rok bez kupowania nowych przedmiotów? Jako społeczeństwo jesteśmy tak wkręceni w konsumpcję, że to zadanie wydaje się niemożliwe do zrealizowania.

Członkowie powstałego w 2006 r. w San Francisco ruchu The Compact przekonują, że ta prosta i radykalna metoda sprzeciwu wobec żarłocznej konsumpcji jest możliwa. Ich zdaniem w erze hiperkupowania zwykły recycling nie wystarczy, aby powstrzymać degradację środowiska i wyczerpanie zasobów. Niezbędna jest zmiana konsumpcyjnej natury naszego społeczeństwa, czemu służyć ma odwrót od przekonania, że to, co nowe, jest lepsze.

Compacterzy przez jeden rok kupują co tylko chcą – pod warunkiem, że są to rzeczy używane. Mogą także wymieniać się rzeczami, których potrzebują. Wyjątki, gdy kupują nowe rzeczy, dotyczą żywności, artykułów higienicznych, niezbędnych lekarstw i bielizny, przedmiotów typu żarówki, okulary, benzyna i opony samochodowe. Preferują wtedy zakupy w lokalnych sklepach, a nie w supermarketach. Korzystają także z niezbędnych usług, chodzą do kina, teatrów i muzeów.
Zdaniem członków ruchu decyzja o czasowym powstrzymaniu się od kupowania nowych rzeczy wyzwala od presji posiadania nowych ubrań, gadżetów i innych przedmiotów, których nie potrzebujemy. Pomaga zredukować bałagan i ilość śmieci zalegających w mieszkaniach oraz uprościć życie. Uczy cierpliwości - rozwiązania przychodzą, jeśli poczekamy, poszukamy potrzebnych rzeczy na wyprzedaży, pchlim targu, przez internet. Zmusza to do zwolnienia zakupowego tempa. Oczywiście plusem są wymierne oszczędności.

To, że nie jesteśmy bezsilni wobec nawyku kupowania, może wpłynąć pozytywnie na postawę przyjaciół i rodziny. Pokazuje, że warto zastanowić się dwa razy zanim kupimy coś, co chcemy, a niekoniecznie tego potrzebujemy, naprawić daną rzecz, zanim kupimy nową, czy zrobić własnoręcznie jakiś prezent na Święta. Bardzo ważny w ruchu jest aspekt społecznościowy – jego członkowie służą sobie radą, wsparciem, pomocą w znalezieniu potrzebnej rzeczy, by nie trzeba było jej kupować.

Czy droga członków The Compact zdominuje rynek konsumencki? Nie sądzę, ale jest to inspirująca forma zwrócenia uwagi na prawdę, że powinniśmy być bardziej łagodni dla naszych portfeli i naszej planety. Nie chodzi przy tym o to, aby już na zawsze wyrzec się możliwości kupienia nowej rzeczy, ale - o czym pisałem w Regule 90% - stopniowo, na miarę możliwości, zmieniać swoje nawyki zakupowe i stojące za nimi przekonania.

Do noworocznych postanowień daleko, ale może dla niektórych kolejny rok będzie rokiem bez kupowania? Zobaczymy... 

Strony poświęcone tematowi:
The Compact
My Year Without Spending
The Non-Consumer Advocate

14 komentarzy:

  1. Phi...
    To aż "ruch" musiał powstać?
    Wszystko musi mieć podbudowę ideologiczną?
    Zdrowy rozsądek już nie wystarczy?
    Roman

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zawsze to raźniej w grupie. Przydaje się czasem wsparcie, gdy płynie się pod prąd. Nie odmawiam zdrowego rozsądku jednostkom, ale jako jako konsupcyjne społeczeństwo to niewiele go już zostało. W sumie moim zdaniem pożyteczna inicjatywa.

      Usuń
    2. Myślę,że takie akcje fajnie motywują ludzi ,nawet tych zdroworozsadkowych - zawsze można wycisnąc z siebie więcej,szczególnie ,jeśli jest to jakies okresowe wyzwanie.Pewnie łatwiej nam zrezygnować z czegoś na rok niż na całe życie;)
      To jest super inspiracja.A kto dorabia do tego ideologię ..ten dorabia...;)

      Usuń
  2. Nie mówię, że niepożyteczna...
    Jak najbardziej pożyteczna...
    Tyle, że jak dla mnie to jest to dorabianie ideologii do zwykłych zdroworozsądkowych poczynań.
    I z tego właśnie powodu bardziej MNIE to śmieszy niż przekonuje, ale...
    Jako (zdaniem kolegi-psychiatry) "skrajny indywidualista" mam zapewne spaczony obraz "inicjatyw stadnych" :)))
    I tylko tyle :)))
    Roman

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Może warto dodać, że zaczęło się niewinnie... Grupka przyjaciół przy obiedzie dyskutowała o tym, że recycling to za mało, żeby uratować Ziemię. Postanowili przez rok nie kupować nic nowego. No i zrobiło się z tego zamieszanie, bo napisali o nich w gazecie, pojawił się blog, i tak się rozniosło. Może tak być, że piszesz bloga, a okazuje się, że to stoi za tym jakiś ruch (efekt motyla?).Przypomina mi się Forrest Gump, który biegał, biegał po USA i przyłączyła się do niego coraz większa grupa biegaczy, którzy dorobili do tego biegania jakąś tam ideologię. Ale wracając do tematu róbmy -jako indywidualiści- swoje, nawet jak po pewnym czasie okaże się, że biegniemy w stadzie.

      Usuń
  3. O, wreszcie coś, co dałabym radę zrobić :) Nie próbowałam, ale nieczęsto kupujemy z mężem nowe przedmioty, szczególnie z wyposażenie domu. Ludzie pozbywają się pełnowartościowych, ładnych (!) rzeczy, które można później odkupić za ułamek ich ceny sklepowej, a jak dla mnie, również rzeczywistej wartości. Tym sposobem wyposażyliśmy całe mieszkanie za cenę może jednego kompletu nowych mebli (a może nawet nie). Inna sprawa, że zauważyłam, iż u niektórych osób wzbudza to pogardę. Ich problem, ale dziwny.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Gdy kupujemy nową rzecz w sklepie do jej wartości doliczone są różne marże i prowizje - wszyscy chcą zarobić: od producenta, przez przewoźnika i sprzedawcę, po państwo (VAT), zatem cena jest zawsze zawyżona w stosunku do wartości. Odwrotnie kupując rzeczy używane - są one pozbawione wszystkich tych merkantylnych dodatków, poza tym jej cena jest niższa z uwagi na to, że nie jest już nowa. Tak więc często rzeczywista wartość rzeczy używanej jest większa niż jej cena. Krótko mówiąc, kto kupuje używane robi świetny interes, a kupowanie tego samego w sklepie to zawsze przepłacanie.

      Usuń
    2. Ale ktoś musi wcześniej kupić nowe, żeby można było od niego odkupić już używane i zrobić świetny interes;)

      Usuń
    3. O to akurat możemy być spokojni :)

      Usuń
    4. także kupuję dużo rzeczy używanych, a także sprzedaję - Konrad ma rację

      Usuń
    5. super, jak w przyszłości będę miała swoje mieszkanie chciałabym właśnie wyposażyć je używanymi rzeczami...czasem można znaleźć coś fajnego na smietniku ;)
      i nawet nie chodzi o to że taniej, tylko o przedmioty "z duszą", poza tym jak coś przezyło użytkowanie wczesniej to zazwyczaj jest to trwała i porządna rzecz.

      Usuń
  4. Jeśli chodzi o kupowanie rzeczy używanych dobrze mieć listę rocznych wydatków do zapisywania zakupów - co kupiliśmy, czy była to rzecz używana, czy zapłaciłem za nią pieniędzmi z pensji czy też uzyskanymi np. w drodze sprzedaży niepotrzebnych przedmiotów. Na mojej liście z 2011 r. jest 12 "nowych" rzeczy, z tego 5 było używanych i 5 sfinansowałem ze sprzedaży rzeczy na Allegro. Taka lista może być wskaźnikiem naszej "kompaktowości"... Dodam, że czasami czekamy z kupieniem czegoś dopóki nie uzyskamy na to pieniędzy pochodzących ze sprzedaży naszych niepotrzebnych już rzeczy. Wtedy nabywamy coś niejako za darmo, bez angażowania nowych środków finansowych (:

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. no ja kiedyś miałam wielki problem z kupowaniem nadmiaru rzeczy używanych, bo ładne, tanie etc. i potem miałam szafę niepasujących do siebie ubrań w dziwnych rozmiarach ;) teraz jestem bardziej wybredna i dłużej się zastanawiam zanim coś kupię.

      Usuń
    2. Podziwiam tę kontrolę, precyzję, samozaparcie :) Mi udaje się nie kupować wiele, taką mam naturę. Ale fajnie, że jest taki Konrad (i wielu innych), który motywuje, żeby jeszcze bardziej dokręcać te swoje minimalistyczne śruby.
      Jasne, że niekupowanie niepotrzebnych rzeczy jest zdroworozsądkowe, ale kiedy człowiek jest z tym sam, może w pewnym momencie zechcieć "równać do średniej". Konsumpcjonistycznej średniej. Dlatego w kupie siła, wsparcie osób podobnie myślących jest cenne :)

      Usuń

UWAGA: Komentarze są moderowane i pojawiają się dopiero po pewnym czasie. Będzie nam miło, gdy się pod nimi podpiszesz :) Nie publikuję wypowiedzi pozornie na temat, a stanowiących formę reklamy, zwł. blogów komercyjnych...